De Bucerotidae, beter bekend als neushoornvogels, vormen een opvallende familie van middelgrote tot grote vogels die leven in Afrika en Azië, vooral in tropische bossen. Ze zijn direct herkenbaar aan hun grote, vaak kleurrijke snavel, die vaak wordt bekroond met een casque – een holle of massieve structuur boven op de snavel die varieert per soort.
Ondanks het imposante uiterlijk is hun snavel licht van gewicht en perfect aangepast voor het plukken van vruchten, maar ook voor het vangen van insecten, kleine dieren en zelfs andere vogels. Sommige soorten zijn gespecialiseerd in het openmaken van harde vruchten of het foerageren in de kruinen van regenwoudreuzen.
Neushoornvogels staan ook bekend om hun bijzondere broedgedrag: het vrouwtje wordt bij het broeden ingemetseld in een boomholte, waarbij alleen een smalle opening overblijft voor het mannetje om voedsel aan te reiken. Deze strategie biedt bescherming tegen roofdieren, maar vereist een hoge mate van samenwerking.
Hun roep is vaak luid en echoënd – van schelle gekrijs tot diepe hoemp-geluiden – en hun vlucht is opvallend zwaar klappend.
Foto’s © Jan Dolphijn
Afrikaanse grijze tok
Afrikaanse bonte tok
Roodsnaveltok
Trompetneushoornvogel
Von der decken’s tok
Langkuifneushoornvogel
Dubbelhoornige neushoornvogel
Palawanneushoornvogel
Bucorvidae – Grondneushoornvogels
De Bucorvidae, ook wel grondneushoornvogels genoemd, vormen een kleine, maar bijzondere familie van vogels die uitsluitend voorkomt in Sub-Sahara Afrika. In tegenstelling tot de meeste andere neushoornvogels (familie Bucerotidae), leven leden van de Bucorvidae voornamelijk op de grond. De familie telt slechts twee soorten: de Zuidelijke grondneushoornvogel (Bucorvus leadbeateri) en de Noordelijke grondneushoornvogel (Bucorvus abyssinicus).
Grondneushoornvogels zijn groot, krachtig gebouwd en herkenbaar aan hun zwarte verenkleed, lange wimpers boven de ogen, en de kale, vaak felgekleurde huid aan de keel — rood bij de zuidelijke soort en blauw/rood bij de noordelijke. Ze hebben een grote, zware snavel met een relatief bescheiden casque.
In tegenstelling tot hun boomlevende verwanten brengen grondneushoornvogels het grootste deel van hun tijd wandelend over de savanne door. Ze zijn alleseters, maar jagen vooral op insecten, reptielen, kleine zoogdieren en vogels, en worden ook gezien bij aas. Hun gedrag is meer te vergelijken met roofvogels dan met typische neushoornvogels.
Ze leven vaak in familiegroepen, zijn territoriaal en kunnen luid roepen met diepe, dreunende geluiden die over grote afstanden hoorbaar zijn. Vanwege hun grote territoria en lage voortplantingssnelheid zijn ze kwetsbaar voor habitatverlies en jacht.
Noordelijke hoornraaf
